Niyə  Marketinqi seçirəm?

     “Marketinq” – hər  bir  iş , hər  bir  addım  bu  sözü  eşitdiyim  andan başladı. Bəzən   bir  çoxlarına  nağıl  kimi  gələn  və  əlçatmaz  olan  yerlər  hərdən  bir  çoxlarının  həllədici  başlanğıc  nöqtəsi  və  ya  dönüş  nöqtəsi  olur. Mənim   də başlanğıcım  məhz   yorulmadan,  bezmədən,  saatlarca  təkrarlaya  biləcəyim “Marketinq”  ilə  oldu .Ümumiyyətlə,  nəinki  marketinqdə  elecə  də  digər peşələrə  də  sadəcə   peşə  kimi  deyil,  həyat  fəlsəfəsi  kimi  baxmaq  lazım olduğunu  duşünürəm. Necə  ki  nəfəs  almaq  və  yaşamaq  ayrı-ayrı  anlayışlardır. Yəni  işləmək  başqa,  sevdiyin  işlə  məşğul  olub  yaşayıb  yaratmaq  başqa  bir həyatdır.

     İzlədiyim  videoların  birində  insanların  gözündə  marketoloqların  “yalançı” kimi  göründüyü  deyilirdi. Bu  haqda  çox  fikirləşdim  və  niyə  məhz  yalançı?  bu  suala  cavab  tapmağa  çalışdım. Nəhayət,  belə  qərara  gəldim  ki , bu  ancaq marketinqdən  anlayışı  olmayan  insanlara  məxsus  bir  düşüncə  ola  bilər. Çünki əksinə  marketinqin  iş  prinsipi  yalanlar ı iflasa  uğratmaqdan  ibarətdir. Marketinqə  verilən  tərifdə  deyildiyi  kimi-  marketinq  istehlakçıların tələbatlarını,  onların  nə  istədiklərini  daha  yaxşı  öyrənməkdir. Bu  istiqamətdə də  işlər  aparmaq  üçün  doğru  olanları  seçmək  lazım  gəlir  ki,  bu  da  qeyd etdiyim  düşüncəni  iflasa  uğradır.

     Bir az  əvvələ  qayıtmaq  və  bəzi  mühüm  nüansları  qeyd  etmək istəyirəm. Gəlin  düşünək  öncədən  sadəcə  kütləvi  şəkildə  istehsal  gedirdi. İstehlakçının istəyi,  tələbatı  nəzərə  alınmadan  müəyyən  məhsullar  istehsal  olunurdu.İnsanlar da  sanki  belə  olmalıymış   kimi  həmin  məhsulları  alıb  istehlak edirdilər. (istifadə edirdilər) Yəni,  seçim  azadlığı  yox  idi.Nə  var  idi  isə  onunla  da  qane olmalı  idin. Həqiqətən  də  çox  mürəkkəb  bir  vəziyyət  alınmışdı.Ancaq  ən təəccüblüsü  isə  o  idiki  belə  bir  halda  da  razı  olanlar  azlıq  təşkil  etmirdi. İndi  bəs  necədir? Hər  an  hər  dəqiqə  insanların  tələbatlarını  daha  yaxşı ödəmək  məqsədilə  yeni  məhsul  istehsal  etmək  üçün  düşünən  beyinlər mövcuddur.  Məhz  bu  beyinlər  insanları  yüksək seçimlə,  rahatlıqla  təmin edir. Bir sözlə - atılan  hər  bir  addım  ilk  öncə  insanları  düşünərək atılır. Nəticədə  isə yüksək   səviyyəli  və  keyfiyyətli  bir  xidmət  ortaya  çıxır.Gəlirəm  əsas  məsələyə  bəs  bütün  bunların  əsasında  hansı  düşünən  beyinlər  durur?Cavabımı indi  də  həmişə də  çox  qürur  hissi  ilə  deyəcəm :  “Marketoloqlar”.  Bəli, istehakçı  tələbatının  elecə  də  biznes  mühitinin  nəbzini  tutan  məhz  bu insanlardır.

      İndi  isə  məni  marketinqə  bağlayan  2  əsas  məsələni  qeyd  etmək  istəyirəm:

1.İnsan  amili- bu  məni  marketinqdə  cəlb  edən  ən əsas  məsələdir. Böyük büdcəyə  sahib  olan  bir  şirkət  ola  bilər.Hətta  dünya  miqyasında  tanınmış  bir holdinq  də  ola  bilər. Ancaq  hər  iki  halda  bu  uğurun  əsasında  ən  başda insan (müştəri)  dayanır. Çünki  nə  istehsal  etməyindən  nə  xidmət  göstərməyindən asılı  olmayaraq  ilk öncə  sənin müştərin  olmalıdır ki,  onsuz sən  heç kimsən. Məhz bu  yerdə  də  marketoloq  dövriyyəyə  girir. Potensial  müştəriləri  tapır, onların  nə  istədiklərini  öyrənməyə çalışır. Bu  prosesdən  sonra  effektli  bir biznes  fəaliyyəti  haqqında  danışmaq  olar. Göründüyü  kimi  nailiyyətin  əsasında  insan (müştəri)  və  onu  müəyyən  edən marketoloq durur. Yəni marketinq  əvəzolunmazdır.

2.İnformasiya  amili –  bu  demək  olar  ki,  marketoloqun  işində  çox  maraqlı  və  çox  da  çətin  bir  fəaliyyətdir. Qeyd  etmək  lazımdır  ki,  hal-hazırda informasiya  müharibəsi  gedən  bir  dövrdə  yaşayırıq  və   lazımi  informasiyaları seçmək,  onları  nəzarətdə  saxlamaq  mürəkkəb  məsələlərdən  birinə çevrilmişdir. Yaxşı  marketoloq  olmaq  üçün  isə  daima  informasiya  ilə  işləmək  lazım gəlir. Kim  çox  informasiyaya  malikdirsə  o  da  qalib  olur. Ancaq  çox  dediyimdə nəzərdə  tutduğum  lazımsız  informasiya  artıqlığı  deyil. Çünki  bu  yanlış  yerə aparır. Beləliklə  bu  amilin  (informasiyanın)   əsas  müştərisinin  marketoloqlar olduğunu  deyə  bilərik.

    Sonda  isə  qeyd  etmək  istərdim  ki,  mən  marketinqin  artıq  bir  müalicə  üsulu  olduğunu  düşünürəm. İstehlakçının  şikayətlərini  nəzərə  alaraq  onun dərdinə  çarə  tapmağa çalışan  marketoloqlara  isə  “Biznesdoctorman”  adını vermək  olar. Bütün  bu  yazdıqlarıma  görə   mən  məhz   “Marketinqi”  seçirəm və  Niyə  də  Marketinq  yox ?  deyirəm!

İlkin Manafovdan bloq yazısı

Salam.Bu gün marketoloq olum? Ola bilərəm?Yoxsa…….? Sualına cavab tapmaq üçün çox maraqlı və faydalı bir yazını sizin ixtiyarınıza veririk .                                                                                                       Əziz oxucu, bu bloq yazımda mən gənc bloqçu dostumuz Cavid bəyin dəyərli bloqundan istifadə edirəm.

Mən Sizinlə bu yazıda uğurlu marketoloq olmaq üçün ən vacib şərtlərdən biri olan peşəyə qarşı sevgidən danışacam. Beləliklə başlayaq?!

Məndən soruşan olsa ki, dünyada ən sevdiyiniz peşə nədir?! Mən heç düşünmədən marketoloq deyərdim. Həqiqətəndə bu peşə insanda ətrafdakıları daha düzgün başa düşməyə təmin edir, həqiqətəndə bu peşə insanda sərhədsiz düşüncə və ən əsası ətrafdakı proseslərə, insanlara qarşı sevgi aşılayır. Marketinq bizə yalnız insanları sevməyi öyrətmir, həmçinin izah edir ki, sevgigiz marketinq olmaz. Bilirsiz niyə?!

Dostlar bizim peşədə uğur qazanmaq öz üzərində ciddi işləmək lazımdır. Deyə bilərsiniz ki, bu bütün peşələrdə belədir. Düzdür. Lakin marketoloq digər peşə sahibləri ilə müqayisədə daha çox oxumalı, daha çox düşünməlidir. Səbəbi çox sadədir. İnsan yer üzərində ən dəyişkən canlıdır, biz marketoloqlar isə öz işimizi məhz insan ehtiyyaclarının üzərində qururuq. Artıq yalnız insanların ettiyyaclarını öyrənmək və bu ehtiyyacları ödəmək azdır... bügün biz yeni ehtiyyaclar yaratmalıyıq!!!

Dostlar bizim peşədə uğur qazanmaq üçün cəmiyyətdə gedən yeni tendensiyaları vaxtında və düzgün görmək vacibdir. Marketoloq yalnız, marketinq bilməli deyil. Holliwooda yeni kino çıxıb, birinci marketoloq təhlil etməlidir, yeni rep-ulduzu çıxıb birinci biz baxmalıyıq, birinci fast-food tipi çıxıb (misal üçün) yenədə birinci biz başa düşməliyik. Səbəb?! Səbəb cəmiyyətdə baş verən tendensiyaları biz düzgün qəbul etməli və öz istəklərimizə uyğun dəyişməliyik.

Dostlar bizim peşədə uğur qazanmaq üçün keçmiş haqqında dolğun məlumata sahib olmalıyıq. Bəzən marketoloq tarixi, tarixçilərdəndə yaxşı bilməlidir, bəzən marketoloq etnoqrafiyanı öyrənməlidir, bəzən marketoloq psixoloqiyanı... və s. Bilirsizdə bunun üçün nə qədər insan enerjisi lazımdır?! Əlbətdə bilirsiz.

Bəs Sizcə bunun üçün marketoloqa nə stimul olmalıdır?!

Maddi motivasiya?! Maddi motivasiya işçiyə 3 ay təsir edə bilər... bundan sonra?! Bundan nə olacaq?! Bundan sonra əgər işə sevgi varsa... motivasiya qalacaq, olmasa heç bir pul bunu kompensasiya edə bilməz. Ən qorxulusu isə budur ki, yalnız pula görə işləyəndə işdə uğur qazanmaq olmur, uğur üçün ürək lazımdır. Urəkli olmaq üçün isə, işə sevgi...

Öz peşənə sevgi ilə yanaşırsansa, bu uğurun əsasıdır! İnsanda hər şeydən bezə bilər, lakin sevdiyi işdən bezməz. Sevdiyin işi görmək, özü bir dincəlməkdir. Bu iş marketinq kimi, intelektual düşüncə tələb edirsə, sevgi türklər demiş "olmazsa, olmaz" olur.

Əsl marketoloq olmaq üçün öz işinə sevgi olmalıdır. Bu sevgi olmadan bu qədər işi ürəklə görmək mümkün deyil. İşinizə sevgi ilə yanaşın dostlar və ya daha asand yolu var: "Yalnız sevdiyiniz işləri edin!"

Mən demək olar ki, işləmirəm. Çünki gördüyüm hər bir iş mənə həzz verir. Bu əladır! Hər birinizə marketinqdən (işdən, həyatdan) həzz almağı arzulayıram.

Müəllif: PhD of Marketing, İlkin Manafov

Şəxsi bloq: www.ilkinmanafov.com

                Marketinq dənizinin sahilində yürüyürük

     Əmin olun marketinqdə böyük rolu olan Filip Kotler insanlara bu sözün nə olduğunu başa salmaq üçün gəmidə sahil görəndə Torpaq! Torpaq! Torpaq! deyə qışqıran matros kimi Marketinq! Marketinq! Marketinq!  deyə səs-küy salmayıb.Bu sözü ona görə dedim ki, marketinqi sözlə deyil,görülən işlə, effektli nəticə ilə insanlara başa salmaq lazımdır.Artıq marketinqin dünya praktikasında 2000-dən çox tərifi verilmişdir.Bu təriflərin əsas mənası demək olar ki, eyni olsa da   bunların hamısını hər hansısa bir auditoriyada sadalasaq, ordakı insanların çox az bir hissəsi eyni mənanı başa düşəcək.Qalanları isə fikir qarışıqlığı yaşayacaq.Ona görə də “az söz çox iş” prinsipi ilə hərəkət etmək daha effektiv olar.Ancaq bəzən nə görülən iş, nə də deyilən söz fayda vermir desək yanılmarıq.Çünki insanların düşüncə tərzi də fərqlidir.Xaricdə marketinq daha yaxşı işləyir deyə bilərik.Sanki orda yaşayanlar onlara nəyin lazım olduğunu daha tez görə bilirlər.Görülən adi bir işə  belə dəyər verməyi bacarırlar.Bizdə isə hələ ki,  “əşşi neyləyirəm onu” işlənən bu ifadə qüvvədədir.Yəni ki, bizim insanlarımızın biznes cəhətdən olan düşüncələrinin yenilənməyə ehtiyacı vardır.Çünki mən əminəm ki,  bayaq dediyim ifadə ucbatından çox insanlar uğurlu biznes gələcəklərinin üstündən xətt çəkiblər.Əsas fikir,düşüncə dəyişməyincə də belə xətlərin sayı çox olacaq.

Marketinqə mənim baxışım isə budur ki, marketinq bir dənizdir və bu dənizdə qayıqla da, gəmi ilə də və ya bu vasitələr olmadan da irəliləyənlər var.Əlbəttə ki boğulanlar da var.Bizim insanların bu sahədə düşüncəsi isə hələ bu dənizi sahildən izləməyə şərait yaradır.İnanıram ki, bizim cəmiyyətimiz çox yaxın gələcəkdə bu dənizi sahildən yox gəminin içindən izləməyə imkan verəcək dərəcədə marketinqi dərk edəcəkdir.Konsepsiyalarla, qaydalarla bir sözlə, elmi dildə danışıb sizi yormaq istəmədim.Sadəcə marketinqi mənim gözümlə də görməyiniz üçün çalışdım.Uğurlar!